Cwiny ma pe ki culu

 Bedo agonya obedo yamo ma mako cuny

    Ki cwiny ma agonya

       Nen ni itye agonya

    Lok pa Moshe Dayan, "Bedo agonya obedo yamo ma miyo cwiny," nyutu kit ma bedo agonya pire tek kwede i kwo wa.  Lok man nyuto ni bedo agonya pire tek me pito ki gwoko cwiny dano. Kit macalo oxygen mitte pi yot komwa-ni, bedo agonya bene mitte pi yotkomwa me cwiny ki tamwa. Labongo bedo agonya, dano gi winyo calo ki mako gi, ki juku gi, ki ki diyo gi, ma weko kwo gi doko goro. Bedo agonya miyo ngat acel acel twero nyutu tam ne, lubo gin ma en mito ki miti ne, ki moko tam ma miyo en bedo ki miti ki cobo miti ne. En tye rwom ma pire tek ma miyo dano twero dongo maber, ngat acel acel ki kacel.

     Dwe eni obedo dwe ma wa kwero nino me nywal pa lobo wa ki wa kwero bedo agonya pa lobo wa. Man bene obedo kare ma lwongo wa me bedo ki tam i kom bedo agonya me tam, kom ki cuny. Dwe eni tye dwe ma tek pi wan weng i yoo me cwiny. Kwany kare man me mwaka me timo "kwedo bedo agonya" pi kwo ni. Ka wamoko tamwa i kom jami calo cente, jami me kom, ticwa macalo awobi, nyako, mego, wego, laco, dako, ticwa nyo cwinywa, nongo watye ka kwo i opii. Ka wabedo ki miti matek i kom "jami" wa, ci teko me cwiny, cwiny ki lim ma myero wati kwede me mako miti magi.

    Lutela me cwiny madongo weng gubino me gonyo wa ki i kare me buc wa: teko, cente, rwom, lworo, akemo, nyeko, rwom me kwo, can, pe ngeyo gin mo onyo jami ma mako jami maraco me lwongo mogo manok.

    Lapeny mogo ma myero ipenye kwede 

    • Iwinyo agonya nining me bedo ngat ma adaa i lobo kany, ki lurem ni, i gang tic ki i gang ni?

    • Ityeko cato bedo agonya ni pi gwoko kuc i mar mo onyo tic mo onyo tic mo?

    • Tika icuko cwiny jo ma i kwoni me bedo agonya i nyimi ki lokgi ki ticgi?

    Kony me neno bedo agonya ma yot

    1.  Lapim me bedo agonya.  Kwany karatac ki coc piny: lurem, tic, gang.  I kom rwom me 1-5 coc kit ma iwinyo kwede ni itye agonya ki me ada i kabedo magi acel acel.

   2.  Tam matut.  Tem bedo ki tam ma opore ki in inen namba acel acel ma tye i karatac ni.  Ka iketo namba 3, ki lurem ni.  Ngo ma obi miite me bedo 5 ki lurem ni?  Twero bedo ni itye ka tito lok ada ma ki kano i kwo ni onyo bedo kacel ki larem mo me ngeyo gi maber.

    3.  Yeny.  Cet i cwinyi ki i temo lok ma mako bedo ni ki jo gang ni.  Itye agonya me bedo ngat ma adaa i gang ni ki bot luot ni onyo ngat ma itye kwede onyo itye ka timo gin ma pi adaa?

    I dwe eni kwan kwo ni ki tam matut ma nongo itye ka kato ki i yub me bedo agonya. In itye agonya ada?

    "Atye mwaka 62. Dong ngo? Kipwonya me bedo agonya ki me bedo gin mo keken ma atye."