Sunday, May 11, 2025

Tonduy na Bebas (Batak Simalungun)

 Kebebasan aima Oksigen ni Tonduy


                Marhitei tonduy na bebas


                   Bahen ma Pemeriksaan Kebebasanmu


                Kutipan ni Moshe Dayan, “Kebebasan aima oksigen ni tonduy,” pataridahkon sifat na porlu bani kemerdekaan bani goluhta.  Kutipan on patugahkon anggo kemerdekaan porlu tumang laho mamorluhon ampa patorsahon tonduy ni jolma. Songon oksigen na porlu bani pardagingonta, porlu do homa kemerdekaan bani emosi ampa mentalta. Anggo lang dong kebebasan, merasa terjebak, tercekik, pakon terkendala do sasahalak, na mambahen moru kesejahteraan ni sidea secara keseluruhan. Kebebasan mambahen individu boi mengekspresihon dirini, mengejar tujuan pakon aspirasi ni sidea, pakon mambahen pilihan na mambere sidea rasa tujuan pakon kepuasan. On ma sada nilai mendasar na mambahen jolma boi gok berkembang, baik secara pribadi sonai age secara kolektif.


                 Bulan on aima bulan hita mamestahon ulang tahun ni bangsanta pakon hita mamestahon kemerdekaan ni bangsanta. On ma homa panorang na mangajak hita ase gabe sadar bani kebebasan ni pingkiran, angkula pakon tonduy nasiam. Bulan on aima bulan na margogoh banta bei secara rohani. Pakei ma panorang on bani tahun on laho mambahen “pemeriksaan kebebasan” bani goluhmu sandiri. Anggo domma melekat hita bani hal-hal misalni status keuangan, arta, peran ta sebagai anak, boru, inang, bapa, suami, parinangon, karir atap ego ta, na manggoluh ibagas parjabolonan do hita. Lambin terikat hita bani “hal-hal” ta lambin bahat do tenaga rohani, emosi pakon ekonomi na maningon igunahon hita laho manjolom keterikatan on.


                Haganup pemimpin rohani na banggal roh laho paluahkon hita humbani parjabolonanta: kuasa, duit, status, biar, ringis, simburu, kelas, kemiskinan, ketidaktahuan atap kecanduan piga-piga goran.



                Piga-piga Sungkun-Sungkun na Boi Isungkun Ham Bani Dirimu 


                • Sadiha bebas do pangahapmu gabe dirimu sandiri i dunia on, pakon hasomanmu, i parhorjaan ampa i tongah-tongah ni keluargamu?


                • Domma ijual ham kebebasanmu halani keamanan bani sada parhasomanan atap pe horja atap karir?


                • Ai iojur ham do halak na ibagas goluhmu ase bebas i lobeimu marhitei hata ampa pambahenan ni sidea?


                Tips untuk Pemeriksaan Kebebasan Sederhana


               1. Skala Kebebasan.  Buat ma sada harotas anjaha daftarhon ma: hasoman, horja, kaluarga.  Bani skala 1-5 tulis ma sonaha do tongon pangahapmu bebas pakon otentik bani ganup lingkungan on.


              2.  Refleksi na Maruhur.  Latihan ma marpingkir janah pareksa ma ganup nomor na dong bani daftarmu.  Anggo ibahen ham nomor 3, pakon hasomanmu.  Aha do na porlu ase boi ham gabe 5 pakon hasomanmu?  Ra do patugahkon hasintongan na ponop pasal goluhmu atap pe mambere panorang hubani hasoman ase lambin itanda ham sidea.


                3.  Panjelajahan.  Masuk ma ham hubagas uhurmu anjaha pareksa ma parhasomananmu na paling pribadi pakon kaluargamu.  Bebas do ham gabe dirimu sandiri ibagas keluargamu pakon pakon pasangan hidupmu atap na marsipakulah-kulah do ham?


                Bani bulan on, jelajahi ma goluhmu ibagas refleksi na bagas sanggah ham mandalani pemeriksaan kebebasan. Ai tongon do ham bebas?


                “Ahu marumur 62 tahun. Jadi sonaha? Ahu ipagodang-godang ase bebas janah gabe aha pe ahu.”

No comments: