Азатлыҡ – йән кислороды .
Ирекле йән менән
Һеҙҙең ирек тикшерергә
Моше Даян’s цитата, “Азатлыҡ – йән кислороды,” беҙҙең тормошта азатлыҡтың мөһим тәбиғәтен аса. Был цитата кеше рухын туҡландырыу һәм тотоу өсөн азатлыҡтың мөһимлеге тураһындағы фекерҙе белдерә. Физик сәләмәтлек өсөн кислород кәрәк булған кеүек, эмоциональ һәм психик сәләмәтлек өсөн азатлыҡ та кәрәк. Ирек булмаһа, айырым кешеләр үҙҙәрен тоҙаҡта, тығылған һәм сикләнгән итеп тоя, был уларҙы дөйөм йәшәү кимәленең кәмеүенә килтерә. Ирек айырым кешеләргә үҙ фекерен белдерергә, маҡсаттарын һәм ынтылыштарын тормошҡа ашырырға, маҡсат һәм ҡәнәғәтлек тойғоһо биргән һайлауҙар яһарға мөмкинлек бирә. Ул кешеләргә шәхсән дә, күмәкләп та тулыһынса үҫешергә мөмкинлек биргән төп ҡиммәт.
Был айҙа беҙ милләтебеҙҙең тыуған көнөн билдәләйбеҙ һәм милләтебеҙҙең азатлығын билдәләйбеҙ. Ул шулай уҡ беҙҙе аҡылыңдың, тәнеңдең, йәнеңдең азатлығына аңлы булырға саҡыра. Был ай һәр беребеҙ өсөн рухи кимәлдә ҡөҙрәтле ай. Йылдың был ваҡытын үҙ тормошоғоҙ өсөн “иркенлек тикшерелеүе” үткәрегеҙ. Матди хәл, матди мөлкәт, ул, ҡыҙ, әсә, атай, ир, ҡатын роле, карьера йәки эго кеүек нәмәләргә бәйле булғанда, беҙ ҡоллоҡта йәшәйбеҙ. Беҙ үҙебеҙҙең “әйберҙәргә” ни тиклем нығыраҡ бәйләнгәнбеҙ, шул тиклем рухи, эмоциональ, иҡтисади көс һалырға тура килә, был бәйләнештәрҙе тотоп ҡалыу өсөн.
Бөйөк рухи етәкселәрҙең барыһы ла беҙҙе ҡоллоҡтан азат итергә килгән: власть, аҡса, статус, ҡурҡыу, асыу, көнләшеү, синыф, ярлылыҡ, наҙанлыҡ йәки наркомания.
Үҙегеҙгә бирергә кәрәкле ҡайһы бер һорауҙар
• Һеҙ был донъяла, дуҫтарығыҙ менән, эштә һәм ғаиләгеҙҙә үҙегеҙҙең ысын үҙегеҙҙе ни тиклем ирекле тояһығыҙ?
• Һеҙ ниндәйҙер мөнәсәбәттәрҙә йәки эштә йәки карьерала именлек өсөн үҙегеҙҙең азатлыҡты һаттығыҙмы?
• Һеҙ тормошоғоҙҙағы кешеләрҙе һүҙҙәре һәм эштәре менән һеҙҙең алдығыҙҙа ирекле булырға саҡыраһығыҙмы?
Ябай ирек тикшерергә кәңәштәр
Ирек шкалаһы. Ҡағыҙ алып, исемлеккә яҙығыҙ: дуҫтар, эш, ғаилә. 1-5 шкалаһында был мөхиттәрҙең һәр береһендә үҙегеҙҙе ысын мәғәнәһендә ирекле һәм аутентик тойоу ставкаһын яҙығыҙ.
Аҡыл менән уйланыу. Практика аңлы һәм һеҙ ҡарайһығыҙ, һеҙҙең исемлектәге һәр һан. 3 һанын ҡуйһағыҙ, дуҫтарығыҙ менән. Дуҫтарың менән 5 булыу өсөн нимә кәрәк булыр ине? Бәлки, тормошоғоҙҙоң йәшерен хәҡиҡәте менән уртаҡлашыу йәки дуҫығыҙ менән күберәк ваҡыт үткәреү, уларҙы яҡынданыраҡ белергә.
3. Эҙләнеү. Йөрәгегеҙгә инеп, ғаиләгеҙ менән иң шәхси мөнәсәбәттәрегеҙҙе тикшерегеҙ. Һеҙ ғаиләлә һәм тормош иптәше йәки партнер менән үҙегеҙҙең ысын үҙегеҙ булырға иреклеме йәки һеҙ үҙегеҙҙе ҡыландыраһығыҙмы?
Был айҙа һеҙҙең тормошто тикшерергә уйланыу аша үткән кеүек, һеҙ ирек тикшерергә. Һин ысынлап та иреклеһеңме?
“Мин’м 62. Шулай итеп, нимә? Мин ирекле булырға һәм нимә булырға тәрбиәләнгән.”
Azatlyq – jən kislorody .
Irekle jən menən
Ḫez̦z̦eň irek tikšerergə
Moše Daân’s citata, “Azatlyq – jən kislorody,” bez̦z̦eň tormošta azatlyqtyň möḫim təbiġəten asa. Byl citata keše ruhyn tuqlandyryu ḫəm totou ösön azatlyqtyň möḫimlege turaḫyndaġy fekerz̦e belderə. Fizik sələmətlek ösön kislorod kərək bulġan keüek, émocionalʹ ḫəm psihik sələmətlek ösön azatlyq ta kərək. Irek bulmaḫa, ajyrym kešelər üz̦z̦əren toz̦aqta, tyġylġan ḫəm sikləngən itep toâ, byl ularz̦y döjöm jəšəü kiməleneň kəmeüenə kilterə. Irek ajyrym kešelərgə üz̦ fekeren belderergə, maqsattaryn ḫəm yntylyštaryn tormošqa ašyryrġa, maqsat ḫəm qənəġətlek tojġoḫo birgən ḫajlauz̦ar âḫarġa mömkinlek birə. Ul kešelərgə šəhsən də, küməkləp ta tulyḫynsa üthešergə mömkinlek birgən töp qimmət.
Byl ajz̦a bez̦ millətebez̦z̦eň tyuġan könön bildələjbez̦ ḫəm millətebez̦z̦eň azatlyġyn bildələjbez̦. Ul šulaj uq bez̦z̦e aqylyňdyň, təneňdeň, jəneňdeň azatlyġyna aňly bulyrġa saqyra. Byl aj ḫər berebez̦ ösön ruhi kiməldə qöz̦rətle aj. Jyldyň byl vaqytyn üz̦ tormošoġoz̦ ösön “irkenlek tikšereleüe” ütkəregez̦. Matdi həl, matdi mölkət, ul, qyz̦, əsə, ataj, ir, qatyn role, karʹera jəki égo keüek nəmələrgə bəjle bulġanda, bez̦ qolloqta jəšəjbez̦. Bez̦ üz̦ebez̦z̦eň “əjberz̦ərgə” ni tiklem nyġyraq bəjləngənbez̦, šul tiklem ruhi, émocionalʹ, iqtisadi kös ḫalyrġa tura kilə, byl bəjləneštərz̦e totop qalyu ösön.
Böjök ruhi etəkselərz̦eň baryḫy la bez̦z̦e qolloqtan azat itergə kilgən: vlastʹ, aqsa, status, qurqyu, asyu, könləšeü, sinyf, ârlylyq, naz̦anlyq jəki narkomaniâ.
Üz̦egez̦gə birergə kərəkle qajḫy ber ḫorauz̦ar
• Ḫez̦ byl donʺâla, duthtaryġyz̦ menən, éštə ḫəm ġailəgez̦z̦ə üz̦egez̦z̦eň ysyn üz̦egez̦z̦e ni tiklem irekle toâḫyġyz̦?
• Ḫez̦ nindəjz̦er mönəsəbəttərz̦ə jəki éštə jəki karʹerala imenlek ösön üz̦egez̦z̦eň azatlyqty ḫattyġyz̦my?
• Ḫez̦ tormošoġoz̦z̦aġy kešelərz̦e ḫüz̦z̦əre ḫəm éštəre menən ḫez̦z̦eň aldyġyz̦z̦a irekle bulyrġa saqyraḫyġyz̦my?
Âbaj irek tikšerergə kəňəštər
1. Irek škalaḫy. Qaġyz̦ alyp, isemlekkə âz̦yġyz̦: duthtar, éš, ġailə. 1-5 škalaḫynda byl möhittərz̦eň ḫər bereḫendə üz̦egez̦z̦e ysyn məġənəḫendə irekle ḫəm autentik tojou stavkaḫyn âz̦yġyz̦.
2. Aqyl menən ujlanyu. Praktika aňly ḫəm ḫez̦ qarajḫyġyz̦, ḫez̦z̦eň isemlektəge ḫər ḫan. 3 ḫanyn qujḫaġyz̦, duthtaryġyz̦ menən. Duthtaryň menən 5 bulyu ösön nimə kərək bulyr ine? Bəlki, tormošoġoz̦z̦oň jəšeren həqiqəte menən urtaqlašyu jəki duthyġyz̦ menən küberək vaqyt ütkəreü, ularz̦y âqyndanyraq belergə.
3. Éz̦ləneü. Jörəgegez̦gə inep, ġailəgez̦ menən iň šəhsi mönəsəbəttəregez̦z̦e tikšeregez̦. Ḫez̦ ġailələ ḫəm tormoš iptəše jəki partner menən üz̦egez̦z̦eň ysyn üz̦egez̦ bulyrġa irekleme jəki ḫez̦ üz̦egez̦z̦e qylandyraḫyġyz̦my?
Byl ajz̦a ḫez̦z̦eň tormošto tikšerergə ujlanyu aša ütkən keüek, ḫez̦ irek tikšerergə. Ḫin ysynlap ta irekleḫeňme?
“Min’m 62. Šulaj itep, nimə? Min irekle bulyrġa ḫəm nimə bulyrġa tərbiələngən.”
No comments:
Post a Comment